Sweeney Todd’un daktilosu artık devletin

İnsan eti mi diyorsun? Sondheim onu da müziğe döktü, şimdi arşivin ta göbeğinde.

Bir zamanlar Baltimore sokaklarında gezinen Stephen Sondheim’ın müzikle işlediği kara mizah, artık Washington DC’de raf üstü. Ve yalnızca sahneleri değil, arşivleri de titretiyor. **Library of Congress** (Amerikan Kongre Kütüphanesi dünyanın en büyük belgeli kütüphanesi, hakikaten devasa) Sondheim’ın kişisel arşivini resmen bünyesine kattı.

“Sweeney Todd”, “Into the Woods”, “Company” falan derken adam kelimeleriyle cinayet işlerdi resmen. Şimdi onun not defterleri, şarkı taslakları, çiziktirdiği absürt fikirler… Hepsi bembeyaz eldivenlerle karıştırılmak üzere devlet kontrolüne teslim. Eskiden bir köşede dantel gibi işlenen melodiler, bugün iklimlendirilmiş kasalarda yatıyor. Kapitalizmin bile nostaljisi arşivlik artık.

Kütüphane açıklamayı yaparken mübarek sanki Antik Mısır hiyeroglifleri bulmuş: “Sondheim’ın yaratıcı sürecine ışık tutacak eşsiz belgeler…” Tabii ışık tutacak, adam *‘insan eti yemeği opera malzemesi yapalım‘* demiş, kim böyle bir beyin fırtınasına göz atmaktan geri durur ki?

Gönül isterdi ki Türkiye’de bir oyun yazarının not defterine devlet sahip çıksın ama bizimkiler hâlâ Kafka’yı komünizm propagandası sanıyor. Kültürle aramıza Hollywood değil, baya baya 4841 sayılı yasa girmiş yani.

Kim ulan bu Sweeney Todd?

Gördüğün en sakin berber dükkanının içinde, koltuğa oturanı tıraş bahanesiyle öbür tarafa gönderen bir seri katil bu adam. Berber mi, kasap mı belli değil. Makas elinde değilse ustura elindedir ama fark etmez, ikisi de ölüm garantili. “Enseyi alalım mı?” sorusu onda farklı çalışıyor, sadece enseyi değil, komple kafayı alıyor. Üst kat berber dükkanı, alt kat etli börek üretim hattı. Hijyen sıfır ama adrenalin bol.

Londra’nın sisli sokaklarında adeta “düz dünya” gibi dolanıyor: kimse ciddiye almıyor, ama bir baktın başrol olmuş. Tim Burton’un gotik kafasında doğmuş, müzikalle karışık cinayet dosyası gibi bir adam. Hakkında “hem traş ediyor hem pişiriyor” dedikoduları dolaşıyor. Seri katil olur da bu kadar sistemli olur mu? Oluyor işte, adam profesyonel. Sırf berber sandın diye koltuğuna oturursan, son sözün “kulak arkası da alalım mı?” olur.

Sondheim’ın arşivi artık devlet malı. Amerikalılar göğsünü gere gere ‘Kültürümüze sahip çıkıyoruz’ diyor, bizdeyse sahneye çıkan oyuncu terörle yargılanıyor. Şaka gibi ama değil.

Neyse, hafif bir melodi eşliğinde sahneden çekiliyoruz. *Küllerinden doğan* bir arşiv varsa o da bu işte. 🎼