Limonla göz banyosu yapıyorlar, bi’ dur düşün

Bazı insanlar gözünü limonla yıkıyor. Baya ciddi. Temizlik mi bu, dert mi bilemem ama konuşmamız lazım.

Şimdi sana biraz tuhaf bir hikâye anlatacağım. Bir grup insan, bazı Latin Amerika ülkelerinde, özellikle de Peru ve çevresinde, gözlerine doğrudan limon sıkıyor. Evet, limon. Bildiğimiz o salata üstü limon. Haşlanmış brokoliye yakışan, çay bardağının kenarına oturtulan limon. O limon, gözün içine. Limonun asidik etkisi sayesinde gözdeki kötü enerjinin, hatta kötülüğün bizzat kendisinin sökülüp atıldığına inanılıyor. Şamanlara göre bu, hem fiziksel hem ruhsal bir arınma yöntemi.

İlk duyduğumda bir saniyeliğine gülüp geçtiğimi hatırlıyorum. Sonra düşündüm. Hangi bilinç hâli gözümü limonla yıkamaya ikna ederdi? Sonra da soruya bir başka açıdan cevap verdim: Deseler ki, gözlerin ancak böyle gerçekleri görebilecek. O zaman heh, işte o zaman elim limona giderdi galiba. Çünkü başka açıklaması yok: Bu kadar acıya razı olmak için ya çok umutsuz olacaksın, ya da çok iyi kandırılmış.

Bu ritüelin ardında sahici bir niyet var açıkçası: “Dünyayı doğru göremiyorum, gözüme bir şey kaçtı, temizlemem lazım.” Tanıdık geldi mi? Günümüzde de insanlar televizyondaki ekranı temizleyerek başlayan, iç politikaya kadar giden bir arınma çabasına girebiliyor. Kimi gözünü yıkıyor, kimi sosyal medya filtresiyle dünyayı renklendiriyor. Elimizden gelen bu kadar sanırım.

Limon sıkılan göz, gerçekliği acıyla tanır, ve bazen bu acı, görmeye başladığının tek delilidir.

Bu insanlar bilim düşmanı değiller bu arada. Limonun asit olduğunu biliyorlar. Ama kendi deneyimlerini bilimin yerine koymuşlar. Diyor ki, “Ben kullandım, iyi geldiyse doğrudur.” İşin garibi tanıdık, değil mi? Bilimselliğe değil, kişisel deneyime tapan bir çağda yaşıyoruz. YouTube’da çıkan ilk videoya, WhatsApp grubundaki teyzelere, mahalle kahvesindeki emekli müteahhide güveniyoruz. Çünkü otorite çökmüş, kuruma güven kalmamış. Herkes kendi doktoru, kendi hâkimi, hatta bazıları kendi peygamberi olmuş durumda.

Limonlu göz banyosu, gülünüp geçilecek şey değil. Çünkü metaforu sağlam. Gözümüze giren şeyin limon olup olmaması önemli değil. Mesele kimin elinde ne varken ne önerdiği. Bazısı limon sıkıyor, bazısı medya. Biri gözünü yakıyor öbürü aklını. Ama sonuç aynı: Yakıyor ama temizlik algısı yaratıyor.

Halk arasında bir laf vardır: **“Deliyi suya salmışlar ya balık tutmuş ya sandal batırmış.”** Bu işler biraz ona benziyor. Kendince çözüm bulan ama çevresine de davet çıkaran türden. Biz de izliyoruz öyle, gözümüz sıkışana kadar. Belki de hepimiz biraz limonluyuz. Şimdilik gözünü koru, ben arkandaki limon sıkacakları takipteyim.

Dipnotlar

1. Şaman: Doğa ve ruhlarla iletişim kurduğu düşünülen, genellikle geleneksel toplumlarda görülen, mistik ritüellerle iyileştirme yapan kişi.

emrehakan

Algoritmaların susturamadığı bir ses. Gündemin gürültüsünde pür net, ne akıma kapılır ne moda yazar. Anı yakalamaz, onun üzerine not düşer. Evet "NOT".

5

Oha!

4

İyiymiş

13

Yaani

17

Bayıldım!

4

Koptum

29

YUH!